AİHM’den Tüprag'ın 'Cehennem Çukuru' için ihlal kararı

Güncel 22.07.2024, 11:31
AİHM’den Tüprag'ın 'Cehennem Çukuru' için ihlal kararı

Kamuoyunda 'cehennem çukuru' olarak bilinen ve Kanadalı şirket tarafından işletilen Uşak Kışladağ Altın Madeni ile açılan davada AİHM’den ihlal kararı çıktı. Yargı süreci sil baştan başlayacak. Davacılardan Sakaryalı, yaşanan tahribata dikkat çekti.

 Kanadalı El Dorado Gold’un’un Türkiye’deki şirketi TÜPRAG Metal Madencilik A.Ş., 2003 yılında dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan, Ulubey-Gümüşkol Köyü- Kışladağ mevkiindeki altın madeni arama çalışmalarına başlamak için izin aldı. 2006 yılında çalışmalarına başlayan şirket, Kışladağ'da 750 hektar alanı tahrip ederken, bir kilometre genişliğinde ve yaklaşık 450 metre derinliğinde dev bir çukur oluşturdu.

Yaşam savunucularının tüm itirazlarına rağmen maden her geçen yıl daha da büyüdü. Kapasite açısından Avrupa birincisi, dünya ikincisi olarak gösterilen Uşak'taki Kışladağ Altın Madeni’nde şirket şimdiye kadar on binlerce ton siyanür kullanıldı.

DAVA AHİM'E TAŞINDI

Çevre tahribatına neden altın madeni faaliyetinin durdurulması için açılan davalarda yerel mahkemeler ve Danıştay şirket lehine karar verdi. Anayasa Mahkemesi de 'Anayasanın 17.maddesinde güvence altına alınan maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkının ihlal edilmediğine' hükmetti. İç hukuk yolları tükenince Oya Otyıldız, Ertuğrul Barka, Mustafa Sakaryalı, Muammer Sakaryalı ve Ömer Turgut Erlat avukat Arif Ali Cangı aracılığıyla davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşıdı.

İHLAL KARARI ÇIKTI

Dava dilekçesinde; madencilik faaliyetinin çevreye olan etkilerinin bilirkişiler yeteri kadar değerlendirilmediği, bilirkişiler tarafından değerlendirilen belgelerin başvuranlara iletilmediği, başvuranların bilirkişilere soru yöneltmediğini ve bu konudaki itirazlarının mahkemeler tarafından kabul görmediği belirtildi.

Davacılar, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6'ncı maddesinde yer alan 'adil yargılanma hakkı'nın ihlal edildiğini belirtti. AİHM’den ise yıllar sonra çevre lehine karar çıktı. Mahkeme davacıların bilirkişilere soru yöneltememesi ve belgelerin başvuranlara iletilmemesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Karar 8 Nisan 2024’de kesinleşti. Kararın ardından yargılama süreci yeniden başlayacak.

İLİÇ HATIRLATMASI VE YÜRÜTMEYİ DURDURMA TALEBİ

Yargılamanın yeniden başlaması için avukat Arif Ali Cangı, Manisa 1. İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Erzincan-İliç’teki altın madeninde yaşanan çevre felaketini hatırlatan Cangı, yürütmeyi durdurma talep etti. Dilekçede, "Kışladag Altın Madeni de Çöpler Altın Madeni'nde olduğu gibi siyanürlü yıgın liçi yöntemiyle çalışmaktadır. Benzer eko kırım her an burada da yaşanabilir. Olası böylesi bir ekolojik yıkımın telafisi mümkün olmadığından, davamızda 2577 Sayılı Yasanın 27. maddesindeki yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesinin her iki koşulunun var olduğu kabul edilmelidir" denildi.

'SULAR ZEHİRLENDİ, BİTKİ ÖRTÜSÜ VE YABAN HAYATI YOK OLDU'

AİHM kararını değerlendiren davacılardan eğitimci-yazar Muammer Sakaryalı şunları söyledi:

"ÇED raporuna karşı mücadeleyi başlattığımız dönemde yani 2004-2005 yıllarında ne öngörüldüyse hemen hemen tamamı gerçekleşti. Maden çevresindeki kimi köylerde sular çekildi, kimi köylerde ise sular azaldı. Kaynak sularında siyanür ve ağır metal oranları arttı, sular zehirlendi. Ormanlarda bitki örtüsünü ve yaban hayatını yok ettiler. İnsanlar siyanürlü havadan zehirlendiler. Kuzu ya çok çabuk ölüyor ya da hastalıklı doğuyor. Biz Kışladağ Altın Madeni’nin peşini bırakmıyoruz, bırakmayacağız. Memleket sahipsiz değil. Oradaki toprağa, ağaca, çiçeğe, böceğe, suya, insana ve yaşama sahip çıkmaya devam ediyoruz. Önümüze iki seçenek koyuyorlar ya ekonomi ya da yaşam. Biz yaşamdan yana olmaya devam edeceğiz."

KAYNAK: ARTI GERÇEK

Yorumlar (0)
14
parçalı bulutlu
Günün Anketi Tümü
Karahallı Belediye Başkanı Ali Tpçunun Çalışmalarından mennumusunuz?
Karahallı Belediye Başkanı Ali Tpçunun Çalışmalarından mennumusunuz?
Namaz Vakti 30 Ekim 2024
İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 10 22
3. Fenerbahçe 9 20
4. Beşiktaş 9 20
5. Eyüpspor 10 16
6. Göztepe 9 15
7. Başakşehir 9 15
8. Sivasspor 10 14
9. Trabzonspor 9 12
10. Kasımpasa 10 11
11. Konyaspor 10 11
12. Antalyaspor 10 11
13. Bodrumspor 10 10
14. Rizespor 9 10
15. Gaziantep FK 9 9
16. Alanyaspor 10 9
17. Kayserispor 9 8
18. Hatayspor 9 3
19. A.Demirspor 9 1
Takımlar O P
1. Erzurumspor 10 19
2. Kocaelispor 10 19
3. Karagümrük 10 18
4. Bandırmaspor 10 18
5. Ümraniye 10 17
6. Esenler Erokspor 10 16
7. Ankaragücü 10 16
8. Igdir FK 10 15
9. Boluspor 10 15
10. Manisa FK 10 14
11. Şanlıurfaspor 10 14
12. Keçiörengücü 10 14
13. Pendikspor 10 14
14. İstanbulspor 10 13
15. Amed Sportif 10 13
16. Ahlatçı Çorum FK 10 13
17. Gençlerbirliği 10 12
18. Sakaryaspor 10 10
19. Adanaspor 10 6
20. Yeni Malatyaspor 10 -3
Takımlar O P
1. M.City 9 23
2. Liverpool 9 22
3. Arsenal 9 18
4. Aston Villa 9 18
5. Chelsea 9 17
6. Brighton 9 16
7. Nottingham Forest 9 16
8. Tottenham 9 13
9. Brentford 9 13
10. Fulham 9 12
11. Bournemouth 9 12
12. Newcastle 9 12
13. West Ham United 9 11
14. M. United 9 11
15. Leicester City 9 9
16. Everton 9 9
17. Crystal Palace 9 6
18. Ipswich Town 9 4
19. Wolves 9 2
20. Southampton 9 1
Takımlar O P
1. Barcelona 11 30
2. Real Madrid 11 24
3. Villarreal 11 21
4. Atletico Madrid 11 20
5. Athletic Bilbao 11 18
6. Real Betis 11 18
7. Mallorca 11 18
8. Osasuna 11 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Sevilla 11 15
11. Celta Vigo 11 13
12. Real Sociedad 11 12
13. Girona 11 12
14. Leganes 11 11
15. Getafe 11 10
16. Deportivo Alaves 11 10
17. Espanyol 11 10
18. Las Palmas 11 9
19. Real Valladolid 11 8
20. Valencia 11 7